KRÓTKA (?) HISTORIA ASPIRYNY | ||
![]() ![]() ![]() ![]() Konkurenci |
|
|
![]() ![]() |
Kwas salicylowy był znany już
w starożytności i stosowany przeciw reumatyzmowi. Zarówno Hipokrates jak i Galen wykorzystywali jego działanie przeciwbólowe. Kwas salicylowy jest naturalną substancją wystepującą w korze wierzby i z niej właśnie jako pierwszy wyizolował go turyński chemik Rafael Piria.
Niestety kwas ma silne działanie drażniące na śluzówkę żołądka i z tego powodu nie mógł być
stosowany u wszystkich chorych. Kwas salicylowy zsyntetyzowany w Lipsku przez Kolbego stał się pierwszym syntetycznym lekiem przeciwbólowym. Można powiedzieć, że rozpoczął się wielki wyścig fabryk farmaceutycznych. 10 stycznia 1897 roku narodził się kwas acetylosaliclowy w czystej postaci. Wysiłek młodego, zaledwie 29-cio letniego chemika, dr Felxa Hoffmana (1868-1946), chemika z zakładów Bayera, włożony w zsyntetyzowanie stabilnej pochodnej kwasu salicylowego, początkowo nie został doceniony. Przypadkowo ojciec Hoffmana cierpiał na silny reumatyzm i jednocześnie źle tolerował kurację kwasem salicylowym. Zastosownie u niego ASA dało zdecydowanie pozytywny skutek, który zachęcił farmaceutów do dalszych prób. Przełomowy stał się rok 1899, w którym lek został wprowadzony do obrotu, wtedy narodziła się nazwa ASPIRYNA (Aspirin-Bayer). Początkowo lek sprzedawano w małych buteleczkach w postaci białego proszku. Wkrótce udało się nadać mu postać tabletki, co niezmiernie ułatwiło jego zażywanie. O popularności zadecydowała również jego cena - 20 tabletek po 0,5 grama leku kosztowało tylko 1 markę. Popularności leku w żaden sposób nie ograniczał fakt, że tak na prawdę przez ponad 70 lat od odkrycia Felixa Hoffmana nikt nie wiedział w jaki sposób ASPIRYNA działa. Dopiero badania Brytyjczyka Johna Vane'a doprowadziły do wyjaśnienia mechanizmu działania. Nocyceptory, czyli receptory bólowe rozmieszczone w skórze i tkankach głębokich, które uwalniają substancje zwane prostaglandynami. ASA hamuje enzym cyklooksygenazę odpowiedzialną za syntezę prostaglandyn. To odkrycie przyniosło mu Nagrodę Nobla. Pozornie znana i powszechnie ceniona od dawna ASPIRYNA zaskoczyła świat ponownie w połowie lat osiemdziesiątych. Jeszcze w latach czterdziestych A. J. Quick zaobserwował, że ASA hamuje agregację płytek krwi, ale stwierdzenie to uszło uwagi świata. Dopiero olbrzymie badania, do których zaproszono 22 000 amerykańskich lekarzy, pozwoliły ustalić, że ASA przyjmowana co drugi dzień w małej dawce obniża częstość występowania zawału aż o 50%. Dzisiaj świat patrzy ponownie z nadzieją na ASPIRYNĘ, lekarze przypuszczają, że ASA może mieć znaczenie także w profilaktyce nowotworów przełyku i jelita grubego. Wszystko wskazuje na to, iż ASPIRYNA nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa.
|